... толгойг нь ширлэх аргаар биш толгойг нь шингэлэх “аргаар мангууруулан манкуртлах бодлого Монголд хэрэгжиж байгаа мэт энэ цаг үед монголчууд өөрөө өөрсдийгөө тэр мэт хөнөөлд хөтлөн аваачсаар байгаа нь бүр ч гайхалтай” (“Манкуртизм буюу мангуучууд”) гээд энэ бүгдийг бодож болгоомжилж чадаад “өөрөө өөртөө итгэснээр л монгол хүн жигүүртэй болно” хэмээн хэвлэн нийтэлсэн бүхэндээ хэлж ярьсаар байсан билээ. Хэрэв тэр үед (одоо ч ялгаагүй) ухаантнуудынхаа үгийг сонсдог учиртайхан төр засаг байсан бол өнөөдрөөс арай өөр түвшинд монгол хүн хөгжиж, Монгол улс дэвших байсан гэдэгт би лав эргэлздэггүй.

“Засгийн харанхуй дээрээс
Түмний харанхуй доороос” гэдэг мэргэн үг одоо л яг манай байдалд таарах болоод байна. (“Дархлал бас дахин дархлал”) гэснийг удахгүй АРД ТҮМЭН нь ухаарч ойлгоод ирээдүйд жинхэнэ монгол итгэл үнэмшлээ бүтээхээр сайн сайханд эвлэлдэн нэгдэнэ гэдэгт амьсгал татаж, аянд мордтолоо итгэж байсан бизээ. Эцэст нь түүний зөвийг үл мэдэж, бурууд дурлах болсон бидэнд харууссан эмзэглэл үйлийн сайнаар үтэр арилах болтугай. Эс тэгвээс МОНГОЛЫН ЭМГЭНЭЛ хаяанд...
Зохиолч, судлаач Пүрэвхүүгийн Батхуяг